Việc các gia đình tranh cãi và có sự khác biệt về quan điểm giữa các thành viên là điều bình thường. Suy cho cùng, như người ta vẫn nói, “Mỗi cái đầu là một thế giới”. Tuy nhiên, trong gia đình sẽ luôn xuất hiện đứa con tranh cãi nhiều nhất, làm phiền lòng bố mẹ. Theo một nghiên cứu , cha mẹ thường không chấp nhận thái độ của con cái hoặc cố gắng sửa chữa chúng vì họ thấy mình trong đó, điều này có thể dẫn đến xung đột gay gắt. Điều này có nghĩa là, đứa con ưa cãi mẹ nhất, đứa con luôn làm mẹ lo lắng, đứa con luôn gây ra chuyện…. chính là đứa con giống mẹ nhất.
Nghiên cứu gần đây giải thích lý do tại sao đôi khi cha mẹ có mối quan hệ phức tạp hơn với một trong những đứa con của họ nói riêng.
Ảnh minh họa (Nguồn Parenting)
Theo tâm lý học, phóng chiếu là một cơ chế phòng vệ được con người áp dụng, xảy ra khi một người gán những suy nghĩ và thái độ của riêng họ mà họ không thể chịu đựng được cho người khác. Điều này thường xảy ra vì việc chấp nhận những điều này sẽ khiến đối tượng được đề cập ra khỏi vùng an toàn của họ, khiến họ lo lắng hoặc căng thẳng. Thực tế, nhiều người thường nhìn lại quá khứ và không hài lòng với các quyết định của bản thân. Vậy nên khi làm cha mẹ, họ muốn thay đổi thông qua con cái.
Việc không chịu trách nhiệm về những khía cạnh tiêu cực sẽ ngăn cản người đó cải thiện và vượt qua bất cứ điều gì khiến họ khó chịu. Tuy nhiên, đối với một số người, việc chuyển cảm xúc của họ sang nguồn bên ngoài và tức giận với chúng sẽ dễ dàng hơn là đối mặt với thực tế.
Theo nhà tâm lý học Marta Segrelles, thái độ của con người được thừa hưởng từ cha mẹ. Từ khi còn nhỏ, trẻ đã quan sát cách cha mẹ hành động trong những tình huống khác nhau. Đặc biệt ở lứa tuổi thiếu niên, khi nhân cách của mỗi người bắt đầu hình thành, trẻ bắt đầu tiếp thu cách ứng xử của cha mẹ: cách nói năng, cách phản ứng…. Ngay cả tâm trạng của người mẹ hoặc người cha cũng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển cảm xúc của con cái họ.
Điều bình thường là trong suốt cuộc đời, mọi người nhìn lại quá khứ và không hài lòng với một số quyết định mà họ đã đưa ra hoặc với cách họ phản ứng với nó. Khi họ thấy con cái rơi vào tình huống giống mình trong quá khứ, họ muốn có thể thay đổi nó. Vì vậy, khi trở thành cha mẹ và thấy con mình mắc phải những sai lầm giống mình, cha mẹ sẽ tự động muốn can thiệp để con lớn lên không hối hận như mình.
Tuy nhiên, mỗi đứa trẻ là một thực thể riêng biệt, có tâm lý và hành vi xã hội riêng. Vì thế chúng không chấp nhận bất kỳ ai, dù đó là người sinh ra mình, can thiệp vào quyết định của chính mình. Đứa con càng quyết tâm bảo vệ lý lẽ, cha mẹ lại càng sợ hãi con sẽ sai lầm giống như mình, từ đó gây ra nhiều xung đột.
Làm thế nào giải quyết điều này?
Nhà tâm lý học Segrelles cho rằng cha mẹ nên xác định những mâu thuẫn nội tâm của chính mình và giải quyết chúng, sau đó cố gắng truyền kinh nghiệm cho con cái. Tuy nhiên, ngay cả khi mẹ cố gắng bỏ lại quá khứ, chúng ta vẫn phải chấp nhận rằng con cái không “thuộc về” bố hoặc mẹ. Chúng phải đưa ra quyết định và phạm sai lầm của chính mình như một trải nghiệm học tập cá nhân.
Trước khi đổ lỗi cho điều gì đó, hãy cố gắng nhìn nhận vấn đề một cách khách quan. Hãy đặt mình vào vị trí của nhau trước khi đưa ra phán xét.
Đánh giá cách chúng ta xưng hô với con, giọng điệu và ngôn từ mà chúng ta sử dụng.
Nếu trẻ không chấp nhận lời khuyên, nhăn mặt hoặc trợn mắt, hãy cố gắng không tức giận về điều đó.
Nếu cuộc thảo luận quá ồn ào và cha mẹ – con cái đang trao đổi những từ ngữ có thể làm tổn thương cảm xúc của nhau, tốt hơn hết nên tạm dừng cuộc thảo luận và để lúc khác.
Điều quan trọng là cha mẹ phải kiểm soát cảm xúc của mình. Chúng ta càng bình tĩnh thì càng có thể truyền đạt sự thanh thản đến người khác. Tuy nhiên, nếu mẹ buồn bực, con sẽ phản ánh điều đó và làm theo thái độ của cha mẹ.
Dành thời gian chất lượng với con. Điều quan trọng là phải thiết lập được mối liên kết lành mạnh với những kỷ niệm đẹp. Học cách chấp nhận những gì đang làm mình buồn bực. Hãy chấp nhận bản thân và nhận ra rằng có những điều chúng ta không thể thay đổi. Những khía cạnh mà ta không thể cải thiện thì phải để lại trong quá khứ. Hãy tập trung hoàn toàn vào những cơ hội hiện tại.
Cha mẹ không thể đi loanh quanh để phán xét con mình. Phải chấp nhận rằng không phải tất cả con người đều bình đẳng và phải học cách chấp nhận sự khác biệt. Hãy nội tâm hóa những gì đang khiến chúng ta bận tâm về người khác và cố gắng tìm ra lý do tại sao mình lại phóng chiếu nó.
Các mẹ có đồng ý với nghiên cứu này? Mẹ có thường tranh cãi với đứa trẻ này nhiều hơn đứa trẻ khác không? Mẹ có để ý xem đứa con hay cãi nhất có phải là đứa giống mẹ nhất không?