Cá là thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao, tốt cho cơ thể nhưng không phải ai cũng nên sử dụng. Đặc biệt, người bị mắc 1 trong 4 bệnh dưới đây nên hạn chế ăn cá.
Ăn cá có lợi ích gì?
Cá được xếp vào nhóm thực phẩm lành mạnh nhất. Nó cung cấp nhiều dưỡng chất quan trọng cho cơ thể như protein, vitamin D, axit béo omega-3.
Hàm lượng protein trong cá khá cao. Ngoài ra, nó còn chứa nhiều vitamin, khoáng chất khác cần cho hoạt động sống của con người.
Trong số các loại cá, nhóm cá béo (hay còn gọi là cá dầu, gồm các loại cá như cá thu, cá ngừ, cá mòi, cá hồi…) được đánh giá rất cao về giá trị dinh dưỡng. Đặc biệt, nó chứa nhiều omega-3 và vitamin D.
Ăn cá thường xuyên giúp cung cấp các dưỡng chất quan trọng cho cơ thể. Trong đó, axit béo omega-3 rất cần thiết cho sự tăng trưởng và phát triển của cơ thể con người. DHA (docosahexaenoic acid) là một axit béo không no thuộc nhóm omega-3 có vai trò quan trọng đối với sự phát triển của não và mắt ở trẻ nhỏ. Phụ nữ mang thai thường được khuyến cáo nên bổ sung đầy đủ omega-3, đặc biệt là DHA để đảm bảo sự phát triển của em bé.
Ngoài ra, ăn cá cũng giúp làm chậm quá trình lão hóa của não bộ, làm giảm nguy cơ bị mất trí nhớ tuổi già.
Vitamin D trong cá cũng là thành phần quan trọng, ảnh hưởng đến nhiều vấn đề của sức khỏe.
Bên cạnh đó, việc tiêu thụ các loại cá còn làm giảm nguy cơ bị các bệnh liên quan đến tim mạch, đột quỵ.
Người bị 4 bệnh này không nên ăn cá
- Người mắc bệnh gout
Người mắc bệnh gout nên hạ chế ăn cá. Nguyên nhân là do cá chứa nhiều purin. Chất này khi đi vào cơ thể sẽ được chuyển hóa để tạo thành acid uric. Nồng đọ acid uric trong máu cao sẽ gẫn tới bệnh gout.
Một số loại cá có hàm lượng purin cao có thể kể đến là cá thu, cá ngừ, các trích, cá mòi, cá cơm…
Người bị bệnh gout muốn nă cá nên chọn những loại có hàm lượng purin thấp nhưng cũng chỉ nên ăn ở lượng vừa phải và không quá thường xuyên. Người bệnh nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để lựa chọn loại cá, lượng cá phù hợp với tình trạng sức khỏe của mình.
- Rối loạn chức năng máu
Người bị rối loạn chức năng máu, có khả năng bị xuất hiện như giảm tiểu cầu, thường xuyên bị chảy máu mũi, xuất hiện nên hạn chế ăn cá. Một số chất trong cá có thể ức chế tiểu cầu và làm tăng nguy cơ chảy máu.
Ngoài ra, các axit béo omega-3 trong cá mang lại lợi ích cho sức khỏe tim mạch nhưng cũng có tác dụng phụ là làm loãng máu, ức chế tập kết tiểu cầu, gây ra tình trạng xuất huyết, khó cầm máu.
Trong cơ thể, tiểu cầu có tác dụng hình thành máu đông để ngăn chảy máu. Khi tiểu cầu bị ức chế, quá trình đông máu sẽ bị ảnh hưởng, làm máu khó đông, tăng nguy cơ chảy máu.
Ngoài ra, vitamin E trong cá cũng có khả năng làm loãng máu.
- Rối loạn tiêu hóa
Người có hệ tiêu hóa kém hoặc đang gặp các vấn đề về tiêu hóa như hội chứng ruột kích thích, viêm loét dạ dày cần chú ý khi ăn cá. Cá là thực phẩm lành mạnh nhưng một số loại cá, đặc biệt là cá giàu omega-3 (cá ngừ, cá trích, cá hồi, cá thu…) có thể gây ra tình trạng đầy bụng, khó tiêu hoặc làm bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.
Omega-3 là loại axit béo cần thiết đối với cơ thể nhưng cần nhiều thời gian để tiêu hóa hơn so với protein, carbohydrate.
Trong lúc hệ tiêu hóa gặp vấn đề, khả năng tiêu hóa các chất béo suy giảm, nếu ăn cá, các triệu chứng khó chịu có thể xuất hiện.
- Bệnh gan, bệnh thận
Người có chức năng gan và chức năng thận suy giảm nên hạn chế ăn cá. Nguyên nhân là do khả năng xử lý và đào thải các chất từ cá (nhất là protein và các chất độc hại) của cơ thể lúc này đã bị suy giảm.
Người bệnh có thể tham khảo ý kiến của bác sĩ về việc nên sử dụng cá như thế nào cho hợp lý, tránh làm bệnh trở nên nghiêm trọng.
Một số lưu ý khác khi ăn cá
- Không nên ăn cá sống, cá chưa nấu chín
Nhiều người thích ăn các món gỏi cá, cá sống, cá tái. Tuy nhiên, đây không phải món ăn có lợi cho sức khỏe. Cá sống có thể chứa ký sinh trùng gây hại cho cơ thể.
Việc nấu chín cá trước khi ăn giúp đảm bảo tiêu diệt các mầm bệnh và cũng giúp cơ thể dễ hấp thu các dưỡng chất trong cá.
- Hạn chế ăn các loại cá muối
Từ xa xưa, người ta đã sử dụng phương pháp ướp muối, phơi khô để kéo dài thời gian bảo quản của cá. Tuy nhiên, đây là món ăn bạn nên hạn chế sử dụng.
Cá muối có hàm lượng muối cao, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến thận, huyết áp.
Ngoài ra, loại cá này còn chứa nhiều nitrit. Chỉ cần nạp vào cơ thể 0,3 đến 0,5 gram nitrite, bạn có thể bị ngộ độc. Trên 3 gram nitrite, tính mạng sẽ bị nguy hiểm. Nitrit khi đi vào cơ thể sẽ phản ứng với các axit amin và sinh ra nitrosamine. Đây là chất có thể kích thích sự phát triển của các tế bào K.
- Không ăn các bộ phận có độc của cá
Không phải bộ phận nào của cá cũng có thể sử dụng được. Tùy theo giống cá mà trong cơ thể nó sẽ có một số bộ phận có chứa chất độc hại, gây ra ngộ độc ở con người.
Chẳng hạn như một số loại cá nóc sẽ chứa chất tetrodotoxin ở trứng, ruột, gan. Chất này gây ngộ độc ở người với các biểu hiện như khó chịu, mệt mỏi, chóng mặt… Nếu không cấp cứu kịp thời, tính mạng của người bệnh sẽ khó giữ. Độc tốc này trong cá tăng lên vào mùa sinh sản và không thể bị phân hủy bởi nhiệt độ cao hay quá trình phơi, sấy.
Như vậy, người bị các bệnh như bệnh gout, bệnh gan, bệnh thận, rối loạn tiêu hóa, rối loạn chức năng máu nên hạn chế ăn cá. Ngoài ra, người khỏe mạnh cũng cần chú ý một số điều trong quá trình sử dụng loại thực phẩm này chẳng hạn như không nên ăn cá sống, cá muối, tránh ăn các bộ phận có độc của cá.
Theo phunutoday.vn