Sự tҺật lờι truүḕп Ьí ẩп ‘Năm TҺìп Ьão lụt’ và пҺữпg cơп ƌạι Һồпg tҺủү trăm пăm có một ở Vιệt Nam
Không biết vì sao, cứ vào năm Thìn, bão lũ sẽ xảy ra triền miên, thậm chí quy mô khủng khiếp. Dân gian vẫn truyền tai nhau câu nói cửa miệng: “Năm Thìn bão lụt”. Sự thật về nó như thế nào?
Cứ vào năm Thìn, Việt Nam lại hứng chịu nhiều cơn bão lớn và lũ lụt kèm theo. Trong hơn 100 năm qua, có những “cơn đại hồng thủy” ám ảnh đất nước ta, đến nay vẫn thỉnh thoảng được nhắc lại như dẫn chứng về những năm Thìn đầy khắc nghiệt.
Nhắc đến “Năm Thìn bão lụt” là phải nhắc đến Giáp Thìn 1904 khiến xứ Gò Công và các tỉnh Nam Kỳ chìm trong biển nước. Cách đây gần 120 năm, cơn bão này đã để lại hậu quả vô cùng tang thương cho miền Nam Việt Nam và cả Campuchia.
Tài liệu ghi chép lại rằng, nhiều làng gần bờ biển bấy giờ bị một hải lưu cao 3,5 mét cuốn đi mất. Thống kê cho thấy đã có hơn 5.000 người chết, súc vật 10 phần chết 8, hơn 1 nửa nhà dân bị sập vì bão năm Giáp Thìn 1904.
Tờ Nông Cổ Mín Đàm số ra ngày 9/6/1904 viết về cơn bão lịch sử này như sau: “Thình lình một trận bão thinh không/ Nước lụt năm rồng gặp tháng rồng/ Giông thổi trốc cây chim khiếp vía/ Đất bằng nổi sóng chúng kinh hồn…”.
Bờ xe nước sông Trà Khúc (Quảng Ngãi), ảnh chụp đầu thế kỷ 20. Khi mùa bão lũ, những guồng xe này sẽ được tháo dỡ, đến tháng Chạp các bờ xe sẽ được lắp lại. Ảnh tư liệu
60 năm sau, một “cơn đại hồng thủy” khác lại xuất hiện. Trận bão năm Giáp Thìn 1964 đã khiến đồng bào miền Trung chịu tổn thất nặng nề, đặc biệt là Quảng Nam. Cảnh tượng thi thể người thiệt mạng cùng gia súc, gia cầm bị cuốn theo nước lũ về vùng biển, ùn ứ thành 1 bờ đê quả thực ám ảnh đến tận bây giờ.
Một ngôi làng ở xã Quế Phước, huyện Nông Sơn, tỉnh Quảng Nam gần như bị san phẳng sau bão, gần hết người làng đều không qua khỏi (1.481 người mất, chỉ 19 người sống sót). Sau này nói về siêu bão năm 1964, người ta dùng cụm từ: “Đại họa năm Thìn”.
Làng mạc Gò Công tiêu điều chết chóc sau bão lụt. Ảnh tư liệu
Trận đại hồng thủy năm 1964 ở Miền Trung. Ảnh tư liệu
Lại theo chu kỳ 60 năm, siêu bão Yagi 2024 vừa qua đã đổ bộ vào miền Bắc Việt Nam, khiến nhiều tỉnh thành điêu đứng vì bị tàn phá. Quảng Ninh, Hải Phòng, Hà Nội oằn mình hứng bão, chịu vô vàn thiệt hại. Sau bão, đến lượt các tỉnh thành khác như Phú Thọ, Lào Cai, Yên Bái, Hải Dương, Thái Bình… chìm trong biển nước. Thiệt hại mà bão Yagi để lại đến nay vẫn chưa thể đong đếm cụ thể, nhưng ai cũng có thể nhìn thấy con số là vô cùng khủng khiếp.
Yagi là cơn bão mạnh nhất trong vòng 30 năm qua. Ảnh: Dân Trí
Cảnh tan hoang sau khi bão đi qua trên nhiều tuyến phố ở TP Hạ Long. Ảnh: Nam Anh
Chỉ 3 dẫn chứng trên cũng đủ khiến nhiều người quả quyết “năm Thìn bão lụt” là có thật. Nhưng ngược dòng thời gian một chút lại thấy có vẻ như năm Thìn đã bị “hiểu nhầm”. Cụ thể, năm Bính Thìn 1976 Việt Nam không có 1 cơn bão nào. Hay sau đó năm Canh Thìn 2000 chỉ có 2 cơn bão. Ngoài ra, một số năm có bão lũ lớn nhưng không phải năm Thìn như Bính Ngọ 1966, Mậu Ngọ 1978, Tân Mùi 1991, Tân Dậu 1981, Giáp Tý 1984… Vì vậy không đủ cơ sở để nói rằng cứ năm Thìn sẽ bão lụt triền miên.