Khi đi khám, người phụ nữ bàng hoàng nhận kết quả ungthư phổi giai đoạn cuối, đã di căn lên não. Khi bác sĩ phân tích nguyên nhân, bà òa khóc nức nở.
Bác sĩ Nguyễn Minh Đức, giảng viên Trường Đại học Y Phạm Ngọc Thạch (TP.HCM), cho biết mới đây, bác sĩ tiếp nhận khám cho một bệnh nhân 63 tuổi. Theo chia sẻ, bệnh nhân có triệu chứng đau đầu, chóng mặt kéo dài. Ban đầu, bà nghĩ mình chỉ bị rối loạn tiền đình nên chủ quan, xác định tinh thần “sống chung với bệnh”.
Tuy nhiên, các triệu chứng ngày càng nhiều và nặng hơn, bệnh nhân mới chịu đi khám sức khỏe. Kết quả chụp MRI cho thấy nhiều ổ tổn thương di căn dạng biểu mô tuyến. Khi chụp CT ngực, bác sĩ phát hiện một khối u lớn ở đáy phổi trái, xác định là ungthư phổi giai đoạn muộn, đã di căn sang nhiều cơ quan, trong đó có não bộ. Tiên lượng bệnh rất xấu.
Theo bác sĩ Đức, qua khai thác tiền sử, bệnh nhân cho biết không hút thuốc, sinh hoạt lành mạnh, không làm việc trong môi trường độc hại. Tuy nhiên, trong gia đình bà có chồng và con trai hút thuốc lá rất nhiều, thậm chí hút ngay trong phòng.
Hình ảnh chụp tổn thương di căn của bệnh nhân. (Ảnh: Bác sĩ cung cấp)
Bệnh nhân cho biết chồng đã mất, hiện bà sống cùng con trai và người con vẫn duy trì thói quen hút một bao thuốc mỗi ngày. Do đã quen với khói thuốc nhiều năm, bà không cảm thấy khó chịu. Thế nhưng, bà không biết rằng hút thuốc lá thụ động lại chính là nguyên nhân dẫn đến căn bệnh ungthư phổi của mình.
Bác sĩ Đức cho hay, khi được giải thích rằng hút thuốc lá trực tiếp và thụ động đều có thể dẫn tới ungthư phổi, bệnh nhân đã òa khóc vì lo lắng cho con và các cháu.
Thuốc lá chiếm tới 80% nguyên nhân gây ungthư phổi
Theo bác sĩ Đức, đây không phải là trường hợp hiếm gặp. Bác sĩ từng tiếp nhận nhiều phụ nữ mắc ungthư phổi do hít phải khói thuốc từ bố, chồng hoặc con trong gia đình.
Đa phần các trường hợp ungthư phổi là do hít phải khói thuốc lá. Các thống kê trên thế giới cũng chỉ ra rằng khói thuốc lá là nguyên nhân của khoảng 80% ca ungthư phổi. Các chất độc hại trong khói thuốc tồn tại lâu trong phổi người hít phải và theo thời gian sẽ làm biến đổi tế bào, dẫn đến ungthư.
Điều đáng nói là không chỉ người hút thuốc trực tiếp mới có nguy cơ mắc bệnh, mà cả những người hút thuốc thụ động (vô tình hít phải khói thuốc) cũng có nguy cơ cao, thậm chí cao hơn cả người hút trực tiếp.
“Khói thuốc thụ động chứa hơn 7.000 hóa chất, trong đó có ít nhất 70 chất gây ungthư như benzen, formaldehyde, arsenic…. Không chỉ gây ungthư phổi, nó còn làm tăng nguy cơ đột quỵ, bệnh tim mạch, ungthư vòm họng, bàng quang, đồng thời ảnh hưởng nghiêm trọng đến phụ nữ và trẻ em trong gia đình”, bác sĩ Đức khuyến cáo.
Ngoài thuốc lá, còn nhiều yếu tố khác có thể gây ungthư phổi như tiếp xúc với phóng xạ (radon), amiăng, thạch tín, niken, crom, cùng với ô nhiễm không khí, khói bụi,… và tiền sử gia đình mắc bệnh.
Theo các chuyên gia ung bướu, ungthư phổi giai đoạn đầu thường không có triệu chứng điển hình nên rất khó phát hiện hoặc dễ bị nhầm lẫn với các bệnh hô hấp thông thường. Khi bệnh nhân xuất hiện các triệu chứng rõ rệt như ho dai dẳng, ho ra máu, khó thở, đau tức ngực…, thì bệnh đã ở giai đoạn muộn, khiến việc điều trị trở nên khó khăn hơn.
Bên cạnh việc chủ động phòng ngừa bệnh bằng cách ngặn chặn yếu tố nguy cơ, việc sàng lọc, phát hiện sớm ungthư phổi cũng luôn được đặt lên hàng đầu, giúp quá trình điều trị đạt hiệu quả tối đa.
Sàng lọc ungthư là việc tìm kiếm bệnh trước khi có triệu chứng, giúp phát hiện ungthư ở giai đoạn sớm và tạo điều kiện thuận lợi cho điều trị. Khi bệnh nhân đã có biểu hiện rõ, ungthư có thể đã lan rộng, làm giảm cơ hội điều trị thành công.